Tolstoj schreef ooit dat gelukkige families precies op elkaar lijken, terwijl ongelukkige families elk op hun eigen manier ongelukkig zijn. Eenzelfde observatie zou gemaakt kunnen worden voor landen. Landen zijn kwetsbaar voor het uitbreken van politieke instabiliteit als een gevolg van verschillende politieke, economische, sociaaldemografische en geografische drijvende krachten die samenvallen. In de Verkenningen werd deze notie van multiple stress zones reeds beschreven. Politieke instabiliteit definiëren we hier als de grootschalige verstoring van de vrede en veiligheid binnen de grenzen van een land en/of de plotse verandering van het type regime van het betreffende land.⁶ In de regel worden kwetsbare...

Hoe is het internationale veiligheidssysteem afgelopen jaar veranderd? Dit hoofdstuk beantwoordt deze vraag door te kijken naar de belangrijkste gebeurtenissen die iets zeggen over de onderliggende systemische bewegingen in de internationale (veiligheids)orde. De periode die is onderzocht loopt van oktober 2011 tot en met september 2012. De herverkiezing van President Putin, de ontwikkelingen rond het ontginnen van schaliegas, het conflict in Syrië en de instabiliteit in Mali: allen zeggen ze iets over de ontwikkelingen van het veiligheidssysteem. Deze en andere recente gebeurtenissen zullen we steeds plaatsen op het scenarioraamwerk van de Verkenningen. Door het geaggregeerde beeld te spiegelen aan de...

Dit jaar heeft opnieuw een indrukwekkende oogst aan wereldwijde verkenningen over de toekomst van internationale veiligheid opgeleverd. Het HCSS Metafore⁸⁰-team verzamelt dit soort foresight-studies al een paar jaar en heeft daarmee een future-base opgebouwd: een database met verschillende inzichten over de toekomst op basis van diverse methoden, taaldomeinen, ideologieën enz. Het idee achter deze future-base is dat de complexiteit van het internationale systeem vereist dat we de toekomst beschouwen vanuit verschillende perspectieven. Of we ons daar nu bewust van zijn of niet, onze blik op de toekomst is gekleurd door onze geografische locatie, onze cultuur en mindset, onze politieke structuren...

De toekomst voorspellen is onmogelijk, een beeld krijgen van hoe de toekomst er uit zou kunnen zien wel. De onzekerheid in de veiligheidsomgeving berust op complexiteit en het is dan ook niet juist te veronderstellen dat de onzekerheid toe- of afneemt. Het wordt dus niet onzekerder, noch is het omgekeerde het geval. Onzekerheid is een fundamenteel gegeven; ieder steekhoudend beeld dat wij van de toekomst kunnen ontwikkelen is per definitie meervoudig en gedifferentieerd.

Dit rapport is gebouwd op drie perspectieven op de (toekomstige) veiligheidsomgeving. Deze weerspiegelen gezamenlijk de dynamiek en onzekerheid in de toekomstige veiligheidsomgeving. Dit synthesehoofdstuk poogt de implicaties...